مقدمه

در روابط زناشویی، شناخت و انتظارات طرفین از یکدیگر نقشی کلیدی در کیفیت و پایداری رابطه ایفا می‌کند. در فرهنگ ایرانی، خانواده‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی اجتماع، نقشی پررنگ در شکل‌گیری این شناخت‌ها و انتظارات دارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی ساختارهای شناختی والدین ایرانی در خصوص عروس و داماد مطلوب از منظر پدیدارشناسی تفسیری انجام شده است. این رویکرد به دنبال درک عمیق و تجزیه و تحلیل تجارب و دیدگاه‌های افراد در مورد پدیده‌های مورد مطالعه است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که والدین ایرانی در ارزیابی عروس و داماد مطلوب، به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و خصوصیات، اعم از ویژگی‌های شخصیتی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی توجه می‌کنند. این ویژگی‌ها بر اساس هنجارها، ارزش‌ها و باورهای فرهنگی جامعه ایرانی شکل گرفته‌اند.

برای شناخت بهتر انتظارات والدین ایرانی از عروس و داماد مطلوب، مصاحبه‌ای با 20 نفر از والدینی که حداقل یک عروس یا داماد داشتند، انجام شد. میانگین سنی مادران و پدران به ترتیب 58.5 و 57.5 سال بود.

با تحلیل داده‌ها، چهار مضمون اصلی در مورد انتظارات والدین از عروس و داماد مطلوب به دست آمد:

ویژگی‌های مطلوب زوجی و ارتباط با همسر:

• مهارت‌های ارتباطی و تفاهم: توانایی گفتگو، حلّ اختلاف و درک متقابل
• عشق و محبت: تعهد، وفاداری و صمیمیت
• مسئولیت‌پذیری: تعهد به زندگی مشترک و وظایف مربوط به آن
• سازگاری و انعطاف‌پذیری: توانایی پذیرش تفاوت‌ها و حلّ مشکلات

ویژگی‌های مطلوب ارتباط با خانواده همسر:

• احترام و ادب: احترام به والدین و اعضای خانواده همسر
• همکاری و صمیمیت: ایجاد روابط دوستانه و صمیمی با خانواده همسر
• رعایت حدود و وظایف: درک جایگاه خود در خانواده همسر و عدم دخالت در امور آنها

ویژگی‌های مطلوب خانوادگی:

• اصالت خانوادگی: پایبندی به ارزش‌ها و اخلاقیات
• وضعیت اقتصادی مناسب: توانایی تأمین نیازهای زندگی
• سلامتی جسمی و روانی: سلامت جسمانی و روحی

قابلیت‌های مطلوب فردی:

• تحصیلات و شغل مناسب: داشتن تحصیلات و شغل مناسب
• مهارت‌های زندگی: توانایی مدیریت زندگی و حلّ مشکلات
• اخلاق و معنویات: پایبندی به اصول اخلاقی و مذهبی

یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که انتظارات والدین از عروس و داماد مطلوب، تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله فرهنگ، مذهب، طبقه اجتماعی و تجارب شخصی آنها شکل گرفته است. همچنین، این تحقیق نشان می‌دهد که در صورت عدم تحقق انتظارات والدین، آنها از دو راهبرد کلی استفاده می‌کنند:

• • تلاش برای تغییر رفتار عروس یا داماد: با ارائه راهنمایی و نصیحت
  • پذیرش شرایط و کنار آمدن با آن: با حفظ روابط و احترام متقابل

ارتباطات و فرهنگ به طور متقابل بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و با برتری یافتن فردگرایی یا جمع‌گرایی به عنوان عناصر کلیدی فرهنگی، شاهد تغییرات در میزان نفوذ والدین بر خانواده هستیم. در فرهنگ ایرانی، رابطه والد و فرزند به عنوان یک ارتباط بی‌نظیر و مهم شناخته می‌شود که تحت تأثیر جنسیت قرار دارد. به طوری که خانواده مرد در مقایسه با خانواده زن، نقش مهمی در رضایت و تعارضات زناشویی دارد. بر اساس مدل سه‌گانه خانواده، مرزهای انعطاف‌پذیر با خانواده اصلی و ادغام با خانواده همسر می‌تواند بر رابطه زناشویی تأثیر بگذارد. در این زمینه، تخمین زده شده است که 40 درصد از رضایت زناشویی زوجین تحت تأثیر روابط آن‌ها با خانواده‌های اصلی خود قرار دارد و همچنین دخالت اطرافیان با 12.5 درصد به عنوان یک عامل مهم در طلاق زوجین شناخته شده است.

کمال‌گرایان معمولاً خود را با استانداردهای بسیار بالا مورد قضاوت قرار می‌دهند تا بی‌نقص و عاری از خطا به نظر برسند. اگر این استانداردها در واقعیت محقق نشوند، احساسات منفی، خود سرزنشی، و انتقاداتی می‌توانند به دنبال داشته باشند. با این حال، اگر فردی بتواند در هنگام تعیین اهداف بلندپروازانه، احساسات خود را کنترل کند و محدودیت‌ها را بپذیرد، می‌تواند به شکل مثبتی با شکست‌ها روبرو شود. بنابراین، به نظر نمی‌رسد که استانداردهای والدین برای عروس و داماد به طور خودکار مشکل‌ساز باشند؛ مشکلات زمانی پیش می‌آیند که این استانداردها نامناسب باشند یا واکنش‌های نامناسبی نسبت به عدم تحقق آن‌ها ابراز شود.

ازدواج نه تنها اتحاد دو فرد بلکه ادغام دو خانواده است و والدین نقش مهمی در زندگی مشترک دارند. با این حال، تحقیقات موجود بیشتر بر روابط زناشویی متمرکز شده و اغلب از دیدگاه زوج‌ها به بررسی علل و معلول‌ها پرداخته است. لذا ضروری است که توجهی ویژه به والدین و تأثیر آن‌ها در این روابط داشته باشیم و تحقیقاتی را با تمرکز بر این جنبه انجام دهیم. استانداردهای فردی تحت تأثیر فرهنگ‌های متفاوتی که از یک جامعه به جامعه دیگر و از فردی به فرد دیگر متغیر است، شکل می‌گیرند. تحقیقات بین‌المللی که در این زمینه انجام شده، به دلیل عدم تطابق با فرهنگ ایرانی، کمتر می‌تواند در فهم روابط خانوادگی در ایران مؤثر باشد. بنابراین، مجموعه باغ بهاران قصد دارد با توجه به فرهنگ ایرانی، نتایجی را که با فرهنگ خانواده‌های ایرانی همخوانی دارد، استخراج کند. این تحقیق به دنبال پاسخ به سؤالاتی است که چه مضامینی در استانداردهای والدین درباره عروس و داماد مطلوب است؟ چرا والدین این استانداردها را دارند؟ این استانداردها چگونه به کار برده می‌شوند؟ و چه چیزی در این استانداردها از اهمیت برخوردار است؟

استانداردها به عنوان معیارهایی برای سنجش ویژگی‌های مطلوب یا نامطلوب در افراد یا روابط عمل می‌کنند. هرچه تطابق بیشتری بین این معیارها و خصوصیات فرد یا رابطه وجود داشته باشد، رضایت افزایش می‌یابد و در صورت عدم تطابق، نارضایتی به وجود می‌آید. به عنوان مثال، در ازدواج‌هایی که با رضایت والدین صورت گرفته، رضایت زناشویی بیشتری گزارش شده است. افراد کمال‌گرا تلاش می‌کنند تا با ارزیابی منتقدانه، بدون نقص و کامل جلوه کنند، اما اگر استانداردهای آن‌ها در واقعیت برآورده نشوند، واکنش‌های منفی، خودسرزنشی، انتقاد و آشفتگی به دنبال خواهد داشت. با این حال، اگر فرد بتواند هیجانات خود را کنترل کرده و محدودیت‌ها را بپذیرد، می‌تواند به شکل مثبتی با شکست مقابله کند. بنابراین، به نظر می‌رسد که معیارهای والدین در مورد انتخاب همسر مشکل‌ساز نیستند، مگر اینکه نامناسب باشند یا در برابر عدم تحقق آن‌ها، واکنش نامناسبی نشان داده شود.

سالن عقد شیک روف گاردن دار

این پژوهش چگونه انجام شده است؟

پژوهش کنونی با استفاده از روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسی بر روی 20 نفر از والدین اجرا شده است. افرادی که در این پژوهش شرکت کردند، والدینی بودند که در شهر تهران زندگی می کردند و به مصاحبه دعوت شدند. برای حذف عوامل مزاحم و افزایش اعتبار پژوهش، معیارهایی مانند اینکه والدین باید حداقل یک عروس یا داماد داشته باشند، عروس یا داماد نتیجه اولین ازدواج فرزندشان باشد و حداقل یک سال از ازدواج رسمی فرزندشان گذشته باشد، معیارهای ورود به نمونه قرار گرفت و تمایل به کناره گیری از روند پژوهش، به عنوان معیار خروج از پژوهش در نظر گرفته شد. همچنین برای افزایش تعمیم دهی داده ها، تلاش شد تا به عواملی مانند سن و فاصله طبقاتی در نمونه گیری توجه شود. برای رعایت اخلاق پژوهشی، در مرحله اول رضایت شرکت کنندگان بدست آمد و سپس در مورد دو موضوع رازداری و حق آنها برای انصراف در هر زمان از پژوهش، توضیحات لازم ارائه شد.

برای جمع آوری اطلاعات، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. سوالات مصاحبه با بررسی پیشینه تحقیق و مشاوره با اساتید متخصص طراحی شد و سپس فرآیند دعوت از شرکت کنندگان برای مصاحبه شروع شد. برخی از سوالات مصاحبه عبارت بودند از:

• چه ویژگی هایی باید در عروس و داماد مطلوب وجود داشته باشد؟ و چرا؟

• ملاک های شما قبل و بعد از ازدواج فرزندتان چه بوده است؟ و چرا؟

• چه اقداماتی برای عملی کردن این ملاک ها در مورد عروس و دامادتان انجام دادید؟

همچنین در طول تحقیق برای به دست آوردن اطلاعات مفیدتر، از سوالات کاوشگرانه مانند (می توانید بیشتر توضیح دهید؟ یا آیا می توانید منظورتان را به صورت واضح تر بیان کنید؟) استفاده شد. مدت زمان مصاحبه در این تحقیق بین 40 تا 70 دقیقه بود و زمان مصاحبه بر اساس توافق قبلی با شرکت کننده تعیین شد. داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، انتخابی و محوری تجزیه و تحلیل شدند. برای اطمینان از اعتماد پذیری داده ها، از چهار معیار معتبر بودن، انتقال پذیری، اطمینان پذیری استفاده شد. در این راستا، تلاش شد تا از روش تحقیق، جمع آوری و تحلیل داده های مناسب و متناسب با موضوع و هدف تحقیق استفاده شود و همچنین با برقراری ارتباط مناسب با شرکت کنندگان و دریافت نظرات اساتید، اطلاعات بیشتر و برون ریزی گسترده تر از سوی شرکت کنندگان به دست آمد و همچنین تمامی یافته ها بدون هیچ گونه سوگیری های شخصی، بازتابی از تجارب و نظرات شرکت کنندگان بود.

جدول اطلاعات مادران

جدول اطلاعات پدران

بعد از گفتگو با مادران و پدران عروس و داماد، استانداردهای آنها در مضامین اصلی و فرعی دسته بندی شد. سپس دلایل وجود این استانداردها، روش تحقق آنها و واکنش به عدم تحقق استانداردها و همچنین جوهره مشترک آنها شناسایی شد که در ادامه توضیح داده شده است.

سوال اول: استانداردهای اصلی والدین ایرانی در مورد عروس و داماد مطلوب چیست؟

مضمون اول: ویژگی های مطلوب در زوج و رابطه با همسر

هر چهار گروه والدین در مورد مضمون اول، ویژگی های مشترکی را برای عروس نسبت به داماد عنوان کردند، از جمله اهمیت ویژه ای که به همسر می دهند و همچنین سازگاری و برابری با همسر. به نظر آنها، عروس و داماد باید از یکدیگر قدردانی کنند و در حالی که محبت، احترام و وفاداری به یکدیگر را حفظ می‌کنند، سعی نمایند زندگی مشترک خود را با هویت مشترک و به صورت ما تعریف کنند. یکی از والدین می گوید: (باید با هم باشند، از زندگی خود لذت ببرند، به عنوان یک دوست، زندگی خود را گرم و مطلوب کنند).

همچنین برای والدین مهم است که عروس و داماد در ابعاد مختلف با هم در تعادل مناسب باشند. به عنوان مثال، در مورد سن، یکی از والدین می گوید: (وقتی پسرم 35 ساله است، نمی توانم یک دختر 20 ساله را برای او بگیرم). عروس باید برای ظرافت زنانه خود ارزش قائل شود و نباید رفتاری داشته باشد که زنانگی او را خدشه دار کند. همچنین او باید از وضعیت مالی همسرش آگاه باشد و سعی کند در این زمینه به طور معقول رفتار کند. دو نفر از والدین در این مورد به ترتیب می گویند: (به نظرم زن باید در خانه حکومت کند، مثل یک ملکه، به طور شاهانه زندگی کند)، (عروس نباید هزینه های زیادی داشته باشد، هزینه اضافی برای شوهر ایجاد نکند).

مضمون دوم: خصوصیات مطلوب در ارتباط با خانواده همسر

تمام گروه‌های والدین در مورد حفظ حد و حدود با خانواده همسر در مضمون دوم دیدگاه های مشابهی دارند. تسهیل کردن رابطه بین نوه و خانواده پدری و نشان دادن احساسات صحیح در روابط با خانواده همسر برای عروس خاص است. برای حفظ حدود در روابط با خانواده همسر، عروس و داماد باید قابل اعتماد و حفظ کننده اسرار باشند و در حالی که مشکلات را به خانواده همسر منتقل نمی کنند، باید سعی کنند خانواده را در معرض زحمت قرار ندهند و برای آنها آسیب و نگرانی ایجاد نکنند.

یکی از والدین می گوید: “عروس البته خودش هم مقصر نیست، اخلاقش این است که سریعاً مشکلاتش را منتقل می کند”. برای اینکه عروس و داماد به خانواده همسر بپیوندند، باید خانواده همسر را از خودشان بدانند و بدون حسادت، سعی کنند روابط صمیمی و در عین حال محترمانه ای برقرار کنند، مانند یک عضو اصلی خانواده، باید در برابر سایر اعضا مسئولیت احساس کنند و از آنها دوری نکنند.

یکی از والدین می گوید: “باید ما را به عنوان پدر و مادر خودش بشناسد، وقتی یک مشکلی می بیند، این را به عنوان یک نقطه ضعف در دختر من نگیرد”. به طور خاص، عروس نباید ارتباط بین خانواده پدری و نوه را تخریب کند یا با بدگویی از خانواده همسر در حضور فرزند، تصویر نامناسبی از آنها ایجاد کند. همچنین نباید عجول و خشمگین باشد و باید سعی کند به صورت صادقانه و در عین حال محترمانه از گلایه های خود بگوید. برخی از والدین در این مورد به ترتیب می گویند:

“نوه های من الان دو ساله هستند، دلم می خواهد که بیاید و بگوید مادر، آیا می تواند بچه ها با شما باشند یا شما بیایید نزد بچه ها. این برای من آرزو شده است، می خواهد بچه ها را از من دور کند، خیلی سخت است”، “باید با صداقت به مادرشوهر یا شوهر بگوید که آقا، من این کار را انجام دادم و مادرت این را گفت تا گلایه و درگیری لحنی و فیزیکی و دعوا و اینها به وجود نیاید”.

مضمون سوم: ویژگی های مطلوب خانوادگی

والدین از چهار گروه مختلف در مورد مضمون سوم (یعنی خانواده ای امن و قابل پیش بینی، سنخیت خانواده ها، نقش مادر به عنوان عضو کلیدی و پیش نیازهای خانوادگی برای ادغام عروس و داماد در دو خانواده) و همچنین سلامت ژنتیکی خانواده عروس، گزارش داده اند. از دیدگاه والدین، خانواده یکی از جنبه های مهم در تربیت فرزند است، لذا خانواده عروس و داماد باید دارای ایمان، اصالت، معتبر بودن، آبرومندی، تواضع و روابط صمیمانه و محترمانه باشند. همچنین برای درک بهتر از یکدیگر، دو خانواده باید تناسب مناسبی داشته باشند. مادر عروس و داماد به عنوان عضو مهمی در تربیت فرزند، می تواند در ثبات یا تزلزل زندگی زوج نقش داشته باشد. برای والدین، مهم است که دو خانواده روابط صمیمانه با یکدیگر داشته باشند و بدون تعصبات بیجا، پذیرای یکدیگر باشند. همچنین فرزندانشان باید به عنوان عضوی اصلی به خانواده همسرش بپیوندد و احساس غریبگی نکند. وجود مشکل ژنتیکی در خانواده عروس می تواند نگرانی در مورد باروری عروس ایجاد کند، لذا خانواده عروس باید از نظر ژنتیکی سالم باشد. این موضوع از دیدگاه خانواده داماد بسیار مهم است.

مضمون چهارم : ویژگی ها و قابلیت های مطلوب فردی

گزارش‌ها نشان می‌دهند که والدین در چهار دسته‌بندی مشخص، ویژگی‌های مورد نظر برای عروس و داماد را توصیف کرده‌اند:

• شغلی و تحصیلی
• اخلاقی و رفتاری
• شخصیتی
• مهارتی و مدیریتی

آن‌ها تأکید دارند که عروس و داماد باید دارای ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری مثبتی مانند صداقت، فروتنی، قناعت، و توجه به اجتماع باشند. از نظر آن‌ها، تأثیر تحصیلات بر رفتار و منش فردی از خود مدارک تحصیلی مهم‌تر است. یکی از والدین می‌گوید: «احترام و ادب اصل است، تحصیلات لزوماً ادب نمی‌آورد. بسیاری تحصیلکرده‌ اند اما فاقد ادب و شعور هستند، البته برعکس این مورد نیز وجود دارد». همچنین، والدین بر اهمیت سلامتی، آراستگی، و تعادل بین زندگی کاری و خانوادگی تأکید دارند. آن‌ها می‌گویند: «ظاهر آراسته و تمیزی مهم است» و «نباید تمام تمرکز را روی کار گذاشت و یا کار را رها کرد و فقط در خانه ماند، بلکه هر چیزی باید جایگاه مناسب خود را داشته باشد».

در این متن، ویژگی‌هایی که برای عروس و داماد مطلوب دانسته شده‌اند، بیان شده است. برای داماد:

• داشتن کارت پایان خدمت
• عدم اعتیاد
• مهارت در کنترل خشم
• توانایی ایفای نقش پدری

مورد توجه است. در مقابل، برای عروس:

• سلامت ژنتیکی و باروری
• حفظ عفاف
• مهارت‌های آشپزی و خانه‌داری
• ساماندهی زندگی مشترک
• توانایی ایفای نقش مادری

اهمیت دارند. والدین در مورد دامادها گاهی اوقات نگرانی‌هایی مانند خشونت، بددهنی و نداشتن مهارت‌های لازم برای فرزندپروری را مطرح می‌کنند که می‌تواند به طلاق منجر شود. در مورد عروس‌ها، اهمیت دادن به سلامت ژنتیکی، حفظ شئونات و مهارت در مدیریت امور خانه و زندگی مشترک تأکید می‌شود. مادرشوهرها به استقلال مالی عروس اشاره می‌کنند، در حالی که برای داماد، داشتن شغل ثابت با درآمد حلال و داشتن چشم‌انداز اقتصادی مهم است. داماد باید با تلاش و وظیفه‌شناسی، در عین پس‌انداز برای آینده، به کسب درآمد حلال و تأمین نیازهای خانواده بپردازد. یکی از والدین بر اهمیت داشتن شغلی با درآمد معتبر و خرج کردن درست، دست و دلباز بودن و داشتن نگاه آینده‌نگر تأکید می‌کند. جدول شماره 3 نگاهی دقیق‌تر به این مضامین برای چهار گروه از والدین ارائه می‌دهد.

مادرشوهرها به استقلال مالی عروس اشاره می‌کنند، در حالی که برای داماد، داشتن شغل ثابت با درآمد حلال و داشتن چشم‌انداز اقتصادی مهم است. داماد باید با تلاش و وظیفه‌شناسی، در عین پس‌انداز برای آینده، به کسب درآمد حلال و تأمین نیازهای خانواده بپردازد. یکی از والدین بر اهمیت داشتن شغلی با درآمد معتبر و خرج کردن درست، دست و دلباز بودن و داشتن نگاه آینده‌نگر تأکید می‌کند. جدول شماره 3 نگاهی دقیق‌تر به این مضامین برای چهار گروه از والدین ارائه می‌دهد.

جدول 3: مضامین عمده استانداردهای والدین ایرانی درباره عروس و داماد مطلوب

سؤال دوم : چرا والدین این استاندارد ها را درباره عروس و داماد دارند ؟

والدین در تعیین معیارهایی برای ازدواج فرزندان خود، به دنبال ایجاد یک سیستم ارتباطی سالم و مطلوب در خانواده پس از ازدواج هستند. آنها نمی‌خواهند که رابطه فرزندشان با همسرش تنها به خود آنها محدود شود، بلکه به دنبال برقراری ارتباطی عمیق‌تر و فراگیرتر هستند. این ارتباط شامل تعامل فرزند با خانواده همسر، تعامل والدین با عروس و داماد، تعامل خانواده با خانواده همسر فرزند و حفظ رابطه سالم و مثبت با نوه‌ها و فرزند خود می‌شود. این عوامل به عنوان مؤلفه‌های کلیدی در ارزیابی کیفیت و رضایت والدین از ازدواج فرزندانشان در نظر گرفته می‌شوند. به نظر می‌رسد که متغیرهای مرتبط با ارتباطات و تسهیل‌گری آنها نقش محوری در تعیین این استانداردها دارند، با هدف ایجاد روابط گرم و صمیمی بین زوج‌ها و خانواده‌هایشان. جدول شماره 4 به تفصیل به این موضوعات می‌پردازد.

جدول 4: دلایل والدین در تعیین استانداردها درباره عروس و داماد مطلوب

سوال سوم: استانداردهای والدین درباره عروس و داماد چگونه اعمال می شود؟

مضمون اول: راهبردها ی دوگانه تحقق استانداردها قبل از ازدواج

اهمیت استانداردهای والدین در ازدواج فرزندان و میزان پافشاری آن‌ها بر این استانداردها، تأثیر قابل توجهی بر نتیجه نهایی دارد. در برخی خانواده‌ها، والدین نقش پررنگ‌تری در انتخاب همسر برای فرزندان خود ایفا می‌کنند و با تأکید بر جمع‌گرایی، خود را در این فرآیند دخیل می‌دانند. در مقابل، برخی دیگر از والدین نقشی کمرنگ‌تر دارند و انتخاب را به فرزندان خود واگذار می‌کنند. یک والد می‌گوید: «من تا جایی که توانستم راهنمایی کردم و بقیه را به خودشان سپردم، چرا که آن‌ها خودشان با هم آشنا شده‌اند.» والد دیگری بیان می‌کند: «دوست داشتم عروسم به اندازه انتخاب پسرم، انتخاب من نیز باشد، اما او خودش این تصمیم را گرفت.» برخی والدین با تعیین استانداردهای دقیق‌تر سخت‌گیر هستند، در حالی که برخی دیگر استانداردهای کلی‌تری دارند و در انتخاب‌ها انعطاف‌پذیرتر عمل می‌کنند. یک والد می‌گوید: «گرچه داماد کمی چاق بود و این با معیارهای ما سازگار نبود، اما ما دخترمان را در تصمیم‌گیری برای ازدواجش کاملاً آزاد گذاشتیم.»

مضمون دوم: راهبردها ی دوگانه واکنش به تحقق نیافتن استانداردها بعد ازدواج

گاهی اوقات، پس از ازدواج، ممکن است انتظارات والدین به طور کامل برآورده نشود. در چنین شرایطی، والدین تلاش می‌کنند تا با وضعیت جدید خود را وفق دهند تا از هرگونه نگرانی یا بحران در زندگی فرزندانشان جلوگیری کنند. آنها ممکن است خواسته‌های خود را کنار بگذارند و با تمجید از نقاط قوت عروس و داماد، نواقص را نادیده بگیرند. والدین همچنین ممکن است به شیوه‌های غیرمستقیمی عمل کنند تا عروس و داماد از خواسته‌های آنها آگاه شوند. آنها حتی ممکن است اولویت‌های خود را تغییر دهند و با دیدن خوشبختی فرزندان و موفقیت نوه‌هایشان، از نارضایتی‌های خود صرف‌نظر کنند تا بتوانند با مشکلات کنار بیایند.

بعضی از والدین اینگونه بیان می‌کنند: «من همواره تلاش می‌کردم تا نکات مثبت را برجسته کنم و ظاهر مسائل را بپوشانم. به عنوان مثال، وقتی می‌پرسند این داماد شماست؟ من پاسخ می‌دهم بله، نمی‌دانید چه قدر شخصیت دارد و مهربان است.» و ادامه می‌دهند: «البته، کاستی‌هایی وجود دارد، اما همین که دخترم با او خوشبخت است و آنها با هم سازگاری دارند، برایم خوشحال‌کننده است.» در نهایت، زمانی که روش‌های معمول برای والدین کارساز نبود، آنها به راهکارهای سریع‌تر روی آورده‌اند و با تذکرات مستقیم یا حتی در نظر گرفتن طلاق، به نیازهای برآورده نشده واکنش نشان داده‌اند. به عنوان مثال، یکی از والدین اشاره کرده است: «حتی ما برای مدتی طلاق را برای دخترمان در نظر گرفتیم.» جدول ۵ به این موضوع اشاره دارد.

جدول 5: چگونگی تحقق استانداردها و واکنش به تحقق نیافتن استانداردها

جوهره استاندارد های والدین درباره عروس و داماد چیست ؟

ویژگی‌های فردی به منزله پایه و اساس ویژگی‌های ارتباطی هستند. اگر عروس و داماد دارای ویژگی‌های خاصی باشند، این ویژگی‌ها می‌توانند در ارتباطات آنها نیز به خوبی منعکس شوند. این خصوصیات به سمت تحکیم و دوام همبستگی خانوادگی پیش می‌روند و به منظور آسان‌سازی ارتباطات درون خانواده اتخاذ می‌شوند. اهمیت خانواده و نقش آن به عنوان تسهیل‌گر ارتباطات، موضوعی است که پیشتر به عنوان دلایل انتخاب والدین برای تعیین این استانداردها مطرح شده است. به این موضوع در جدول شماره ۶ اشاره شده است.

جدول 6: جدول جوهره استاندارد های والدین درباره عروس و داماد

نتیجه گیری

مطالعات نشان داده‌اند که دیدگاه‌های اقتصادی، شغل و درآمد مناسب برای داماد، و مهارت‌های آشپزی، خانه‌داری و پاکدامنی برای عروس، در مقایسه با داماد، اهمیت دارند (گوا، لی و یو، 2017). همچنین، بر اساس ضرب‌المثل‌های ایرانی، ویژگی‌های ظاهری، سنی، روانی و اجتماعی برای دختران مطلوب و توانایی مالی برای پسران، به عنوان معیارهای ایرانیان در انتخاب همسر گزارش شده است (چراغی و ابراهیمی، 1399). در تحقیق کنونی که برای استانداردهای عروس و داماد خوب از دید والدین ایرانی صورت گرفت، تأثیر جنسیت در استانداردهای والدین مشهود است و برخی ویژگی‌های خاص برای عروس و برخی دیگر برای داماد مورد توجه قرار گرفته‌اند.

بر اساس یافته‌های پژوهشی، زوج‌ها باید در زمینه‌های خانوادگی، تحصیلی، اجتماعی، مذهبی و قومیتی همخوانی داشته باشند (وانگ و آپوستولو، 2017) و ترجیح داده می‌شود که داماد از عروس بزرگتر باشد (آپوستولو، 2007). در مطالعه حاضر، این موضوع به عنوان “همسانی و کفویت با همسر” در لیست استانداردهای والدین مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این، اهمیت ویژگی‌های خانوادگی در مواردی مانند “پیشینه خانوادگی مناسب”، “نقش برجسته‌تر عاطفی مادر در مقایسه با پدر در روابط والد-فرزندی” و “تأثیرگذاری مادر در شکل‌گیری روابط مثبت یا منفی در زندگی زوجین” در پژوهش‌های مختلف گزارش شده است. در تحقیق کنونی نیز، والدین بر این موضوع تأکید داشته‌اند و آن را با عناوینی مانند “خانواده‌ای امن و قابل پیش‌بینی” و “مادر به عنوان عضو کلیدی” به عنوان ویژگی‌های مطلوب در خانواده‌های عروس و داماد مطرح کرده‌اند.

طبق مدل سه‌گانه خانواده، مفاهیم مرزها و پیوستن به عنوان مهم‌ترین عوامل در ارتباط با خانواده همسر شناخته شده و برای بنیان‌گذاری یک ازدواج ایده‌آل حائز اهمیت هستند. این موضوعات در استانداردهای والدین نیز به عنوان ویژگی‌های مطلوب در ارتباط با خانواده همسر مورد توجه قرار گرفته‌اند. گزارش‌ها نیز بر اهمیت نقش والدین و تأثیر کیفیت روابط خانوادگی بر زندگی زوج‌ها تأکید دارند. اصلی‌ترین دلیل والدین برای تعیین استاندارد اهمیت خانواده و رابطه، تقویت و حفظ انسجام خانواده است، که این امر به شکل‌گیری بهترین حالت ممکن از خانواده ایرانی منجر می‌شود.

بر اساس نظریه تناوب‌گرایی تعبیری، افراد برای بهبود رضایت در روابط خود، به تنظیم و تعدیل ساختارهای فردی خود می‌پردازند. آنها همچنین در حالی که استانداردهای بالایی را تعیین می‌کنند، تلاش می‌کنند تا احساسات خود را در برابر استانداردهایی که به دست نیامده‌اند، کنترل کنند. در تحقیق فعلی، واکنش والدین به استانداردهایی که محقق نشده‌اند، به شکلی هماهنگ و سازگار ارزیابی شده است. به طور کلی، به نظر می‌رسد که اولویت با پایداری روابط و حفظ ساختار خانوادگی است، که این یک ویژگی برجسته در فرهنگ ایرانی است و استانداردهای والدین را در این راستا شکل می‌دهد.